දුමීගේ කට කහන කතා

ගුරු නිවස, පාන්තිය, මතුගම, ඕක තමයි දුමීගේ සීයා ජීවත් වෙලා හිටපු ගෙදර, එහෙම නැතිනම් දුමීගේ තාත්තගේ මහ ගෙදර ඇඩ්‍රස් එක. දුමීගේ සීයා විශ්‍රාමික විදුහල්පති වරයෙක්, ඒ වගේම ඒ පැත්තට හිටිය එකම සාමධාන විනිශ්චකාරවරයා. දුමීගේ ආත්තම්මත් එහෙමයි, විශ්‍රාමික විදුහල්පතිවරියක්. දුමීගේ සීයා මතුගම ගුරු නිවසේ හිටියට, දුමීගේ ආත්තම්මා ගොඩක් වෙලාවට හිටියේ කළුබෝවිල ගෙදර. දුමී බබා කාලේ ගෙවුනේ මේ ගෙවල් දෙක අතර තමයි. ඉස්කෝලේ කාලෙට කළුබෝවිල ගෙදර, නිවාඩු කාලෙට මතුගම ගෙදර. දුමී බබා කාලේ හරිම ලස්සන මතක අත්දැකීම් මහ ගොඩක් මේ ගෙවල් දෙක අතර රැඳිලා තියෙනවා.

ඇට්ටේරියා මල් සුවඳ, සේපාලිකා මල් සුවඳ නහයට දැනෙනකොට, ඇස් පියාගත්ත ගමන්, කාලය කැරකිලා කැරකිලා මතකය දිව යන්නේ ආත්තම්මත් එක්ක කළුබෝවිල ගෙදර ගෙවපු කාලය. ඇට්ටේරියා මල්, සේපාලිකා මල් කඩාගෙන ආත්තම්මත් එක්ක බුදුන් වැන්ද හැටි, පංසල් ගිය හැටි, භාවනා කල හැටි…... ඒ වගේම ගොයම් පිරිච්ච කුඹුරක්, ගොයම් කපන කොට එන නැවුම් සුවඳ, බිමට නැමිච්ච ගොයම් කරල්, දොළ පාරක්, මැංගුස්, කුන්දිරා වගේ දේවල් දකිනකොට ඇදිලා යන්නේ සීයත් එක්ක නිවාඩු කාලවල මතුගම ගත කරපු අති සුන්දර කාලේ…....!

අවුරුදු නිවාඩුව කියන්නේ දුමීටත්, දුමීගේ අක්කලා නංගිලා මල්ලිලාට හරිම ජොලි කාලයක්. මොකද ඒ වෙනකොට පිට රට රාජකාරි කරපු දුමීගේ තාත්තත් නොවැරදීම ලංකාවට එනවා. දුමීගේ තාත්තා ගෙදර ආපු ගමන් දවස් දෙක තුනක් කළුබෝවිල ඉඳලා කට්ටියත් එක්කම අවුරුදු ගත කරන්න මතුගම යනවා. දුමීගේ බාප්පලා, නැන්දලා ඔක්කොමල්ලත් ගොඩක් වෙලාවට අවුරුද්දට මතුගම එනවා. ඒ වගේම දුමීගේ බාප්පලා හිටියෙත් මතුගම ගෙදර. හැමෝම එකට එකතු වෙලා ඒ කාලේ ගත කරපු අළුත් අවුරුද්ද විස්තර කරන්න බැරි තරම් සුන්දරයි.

අවුරුද්ද කියන්නේ දුමීගේ අතේ මිටෙත් කාසි ටිකක් වැඩිපුර ගැවසෙන කාලයක්. අවුරුද්දට බුලත් දීලා වැන්දහම බාප්පලා, නැන්දලා, සීයලගෙන ලැබෙන රුපියල, රුපියල් දෙක සමහර වෙලාවට රුපියල් පහ කියන්නේ මහමෙරක් වගේ. අවුරුදු නිවාඩුවෙන් පස්සෙ ඉස්කෝලේ ගිහින්, ඒ කාලේ දුමීගේ ප්‍රියතම කෑම වන මාළුපාන් මහ ගොඩක් කන්න පුළුවන් වෙන්නේ ඒ අවුරුද්දට බුලත් දීලා ලැබෙන සල්ලි වලින් තමයි. ඒ දවස්වල දුමීට තිබ්බ ඔය මාළුපාන් පෙරේතකම ගැනත් කට කහන කතාවක් තියෙනවා. ඒක පස්සෙ ලියන්න බලමු.

මතුගම ගිහිල්ලා කියන්නේ කරන්න තියෙන දේවල් වල නම් නිමක් නෑ. ඒ ටික කරන්න දවසක් හොඳටම මදි. කට්ටියත් එක්ක එකතු වෙලා ක්‍රිකට් ගහන්න, ටීක් බෝල ගහන්න, සම්බෝල කඩන්න, ගුඩු ගහන්න, දොළේ නාන්න යන්න, වෙලේ බැහලා බට්ටෝ කාවයියෝ අල්ලන්න සීයාට හොරෙන් කුන්දිරා කඩාගෙන බොන්න, මැන්ගුස් කඩන්න, ජම්බු වෙරළු කඩන්න, පාළු පාරවල් දිගේ බයිසිකල් පදින්න, කැලේ වැදුනම කකුලේ එල්ලෙන කූඩැල්ලෝ ගලවන්න.... අම්මේ මතක් වෙනකොටත් කාල යන්තරේක නැගලා ආපහු ඒ කාලෙට යන්න කියලා හිතෙනවා.                                                              

මතුගම සීයගේ ගෙදරට යන්න මහ පාරේ ඉඳන් මීටර් දෙසීයක් විතර ගුරු පාරක යන්න ඕනේ. ගුරු පාරේ යනකොට වම් අත පත්තෙන් වෙල් යාය, වෙල ඉවර වෙච්ච ගමන් නිල් කැටේට වතුර උතුරලා යන, පොකුණක් වගේ කළුගල් බැඳලා හදලා තිබ්බ ගැඹුරු නැති නාන ලිඳ. දකුණු පත්තේ පාරටම මායිම් වෙලා පාරත් එක්ක සමාන්තරව ගලාගෙන ඇවිල්ලා පාර හරහා පාර යටින් බෝක්කුවකින් මෙතර වෙලා කුඹුරට වතුර ගලාගෙන එන ඇල පාර. පාර දිගටම දෙපැත්තේ වවලා තියන බිම ඉඳලා ගෙඩි කඩන්න පුළුවන් උසට වැවිලා තිබිච්ච කුන්දිරා සහ තැඹිලි ගස් ටික.....ඊට පස්සෙ ගෙදරට ගොඩ වෙන්න ලොකු කළුගල් වලින් බැඳලා තිබිච්ච පඩි විස්සක විසි පහක විතර පඩි පේලිය. ඒක නැග්ගම තමයි ගුරු නිවස තියෙන්නේ, පුංචිම පුංචි කඳු ගැටේක තිබ්බ පුංචි මාලිගාවක් වගේ තමයි දුමීට සීයගේ ගෙදර ඒ දවස්වල පෙනුනේ. ඇතුලු වෙච්ච ගමන් විවෘත මහ සාලේ. මහ සාලේ දෙපැත්තටම දෙක දෙක වෙන්න කාමර 4යි. ඕකෙන් දකුණු පැත්තේ පළවෙනි කාමරේ තමයි සීයාගේ කාමරේ. වම් පැත්තේ පළවෙනි කාමරේ පොඩි බාප්පාගේ කාමරේ. සීයාගේ කාමරේට අල්ලපු එක, චුට්ටි බාප්පාගේ කාමරේ. ඊට පස්සෙ තමයි ගෙට ඇතුලු වෙන දොර තියෙන්නේ. ගේ ඇතුලෙත් කාමර මහ ගොඩක්.

හැන්ඩි සීයා කියන්නේ අපේ සීයගේ ගජයෙක්. ගජයෙක් කිව්වට සීයාගේ කුඹුරු වැඩ වලට එහෙම උදව්වෙන්න හිටිය අයගෙන එක්කෙනෙක් තමයි හැන්ඩි සීයා. අපේ අම්මලා තාත්තලා එයාට කිව්වේ හැන්ඩි සිඤ්ඤෝ කියලා. හැන්ඩි සීයාගේ හාමිනේ තමයි එව්ජින් ආච්චි. (ඇත්ත නම ඉයුජින් වෙන්න ඇති ) හැමෝම එයාට කිව්වෙ එව්ජින් අක්කා කියලා. ඒක නිසා අපිට එයා එව්ජින් ආච්චි උනා. එව්ජින් ආච්චි කියන්නේ හරිම කරුණාවන්ත, අපිට පපුව පිරෙන්න ආදරේ කල හරිම සීදේවි කාන්තාවක්. කොයිවෙලේ බැළුවත් කුස්සියේ ඉඳගෙන වැඩක් පලක් කරගෙන, වත්ත පිටිය සුද්ද බුද්ද කරලා හවසට ඔය මොනව හරි දෙයක් ඔතාගෙන ගෙදර යන එක තමයි එව්ජින් ආච්චිගේ දින චරියාව උනේ. හැන්ඩි සීයත් කොයිවෙලේ බැළුවත් අමුඩේ ගහගෙන සීයාගේ බුලත් කොරටුවේ එහෙම නැතිනම් කුඹුරේ වැඩක් පලක් කර කර තමයි ඉන්නේ.

අවුරුද්ද කාලෙදි මතුගම පැත්තේ නොවරදින අංගයක් තමයි ඔය බයිසිකල් රේස්. බයිසිකල් රේස් එකක් එනවා කියලා දැනගන්නේ ලවුඩ් ස්පීකර් දෙකක් බැඳ ගත්ත මොරිස් මයිනර් කාර් එකක් මුළු පලාතම දෙවනත් කරගෙන හැටට හැටේ මහ පාර දිගේ ඈත ඉඳන් එනකොට තමයි. මොන සෙල්ලම කර කර හිටියත් දුමී සහ දුමීගේ සගයෝ සෙට් එක ගුරු පාර දිගේ මහ පාර ගාවට දුවගෙන එනකොටත් බයිසිකල් රේස් එකේ ඉස්සරහින්ම යන දෙතුන් දෙනා ඊ ගස් ටිකක් වගේ අපිව පහු කරලත් ඉවරයි. අහලා පහල ගම් හතක තරඟ කාරයෝ ඔය මතුගම බයිසිකල් රේස් එකට එන නිසා කොහොමත් තරඟ කාරයෝ දෙතුන් සීයක් නොවැරදීම ඉන්නවා. බයිසිකල් රේස් බලන පාර තොටේ අයිනේ ගෙවල් වල මිනිස්සු ඊට පස්සෙ කරන්නේ අතට අහුවෙන භාජනේකට වතුර ගෙනැල්ලා අර බයිසිකල් රේස් පදින අයට හිටු කියලා වතුර ගහන එක. වතුර පාර කාගෙන තෙමිච්ච කුකුලෝ ටිකක් වගේ අනිත් එකාව කොහොම හරි පහු කරගෙන යන්න හදන බයිසිකල් කාරයෝ දුමීට අදටත් මැවි මැවී පේනවා.

ඔන්න දවසක් දුමීලා ඔය වගේ බයිසිකල් රේස් එකක් බල බල ඉන්නකොට තමයි හරිම අපූරු සිද්ධියක් උනේ. ඔය සීයලාගේ ගෙදරට හැරෙන පාරට පොඩ්ඩක් එහාට වෙන්න තිබුනේ ඒ පැත්තේ මිනිස්සු නාන කරන ගැහැණු / පිරිමි කියලා දෙපැත්තක් වෙන වෙනම වෙන්න හදලා තිබිච්ච පොදු ලිඳක්. ඉතින් රේස් එක බලන මිනිස්සු එක එක භාජන වලට වතුර අරගන්නේ ඔන්න ඔය ලිඳෙන් තමයි. ඔන්න එදත් සුපුරුදු විදිහට රේස් එක යනකොට මිනිස්සු භාජන වලට වතුර අරගෙන අරගෙන අවිත් බයිසිකල් රේස් පදින රේස් කාරයන්ට වතුර ගහනවා ඒ ගොල්ලන්ගේ මහන්සිය නිවන්න කියලා. ඔන්න බොලේ එක පාරටම අමුඩ කොටෙත් ගහගෙන කොහේද ඉඳන් දුව ගෙන ආවේ නැද්ද අපේ හැන්ඩි සීයා. කොහෙන්ද මන්දන්නේ නෑ හොයාගත්ත ලොකු ඇළුමීනියම් පණිට්ටුවකට කට පිරෙන්න වතුර පුරෝගෙන ආපු හැන්ඩි සීයා එක රොත්තට පැදගෙන එන බයිසිකල් කාරයෝ ටිකකට එල්ලේ බලලා , මුළු ඇඟේ පතේම වීරියත් යොදාලා ගැහුවේ නැද්ද වතුර බාල්දිය.

ඒ ගහපු ගැහිල්ල කොච්චර සැරද කියනවන් , අනේ අර පනිට්ටුවේ හැන්ඩල් එක හැන්ඩි සීයාගේ අතේ. හැන්ඩ්ල් එක ගැලවිච්ච වතුර පිරිච්ච මලකඩ කාපු පනිට්ටුව ගිහින් වැදුනේ අර එක රොත්තට පැදගෙන එන බයිසිකල් කාරයෝ සෙට් එකේ. ඒ වැදිච්ච පාරටයි, ආපු වේගෙටයි මුන් ටික එක රොත්තට එකා පිට එකා ඇදගෙන වැටෙන්න ගත්තා.

අනේ ඊට පස්සෙ තමයි මෙච්චර වෙලා තිබිච්ච බයිසිකල් රේස් එක, මහා ගම හරහා දිවීමේ තරඟයක් උනේ. බයිසිකල් තරඟේ දිනනන්න බලාගෙන අහල පහල ගම් හතකින් විතර කට්ට කාලා රේස් එකට ඇවිත් මලකඩ කාපු පනිට්ටු පාරක් කාල වැටිච්ච බයිසිකල් කාරයෝ ටික බයිසිකල් ටිකත් එහෙම්මම තියෙලා එළවන්න ගත්තේ නැතෑ හැන්ඩි සීයගේ පස්සෙන්. අමුඩ කොටේ ගහ ගත්ත හැන්ඩි සීයා පාරට පැනලා ටික දුරකුත්, ඊට පස්සෙ වෙලට පැනලා මඩ කාගෙන හතර ගාතෙන් ටික දුරකුත්, ඇළට පැනලා ඇළ දිගේ ටික දුරකුත් ගිහිල්ලා නැවතිලා තිබුනේ සීයගේ පුවක් ගහක කරටියේ.........

ඊට පස්සෙ දකින්නේ ලැබුනේ පුවක් ගහත් වට කරගෙන පුවක් ගහ පද්ද පද්ද සුද්ද සිංහලෙන් ඔංචිලි වාරං කියන බයිස්කල් කාරයෝ ටික. ඒත් හැන්ඩි සීය නම් නෙමෙයි බදාගෙන හිටිය පුවක් කරටිය නම් අත ඇරියේ.

ඔන්න ඊලඟට පටන් ගත්තේ ලිස්සන ගහේ නගින තරඟේ. හැන්ඩි සීයව අල්ලගන්න පුවක් ගහට නගින්න හදන එකෙකුටවත් ගහෙන් බාගෙකටවත් වඩා උඩට නගින්න බැරි උනේ පුවක් ගහේ ග්‍රීස් ගාලා තිබ්බ නිසා නෙමෙයි. ඒ වෙනකොටත් එතනට දුවගෙන ආපු එව්ජින් ආච්චි පුවක් ගහට නගින නගින එකාගේ කකුල් දෙකෙන් අල්ලලා බිමට දැම්ම නිසා.

හැන්ඩි සීයව බස්ස ගන්න පුවක් ගහ කපන්න ගිය එක නැවැත්තුවේ දුමීගේ සීයා මැදිහත් වෙලා තමයි. හැන්ඩි සීයා පුවක් ගහෙන් බැහැලා තිබුනේ එදා රෑ කළුවර වැටිලත් හෝරා දෙක තුනක් ගියාට පස්සේයි.

ඒ සිංහල අවුරුද්ද හැන්ඩි සීයා ගෙවලා දැම්මේ ඔන්න ඔය විදිහට තමයි....







ප.ලි

ඒ දවස්වල අවුරුද්දට මතුගම පාන්තියේ පන්සලේ වගේම පාන්තියේ ගුරු නිවසෙත් හිස තෙල් ගෑමේ උත්සව දෙකක් පැවැතුනා. ඒ දවස්වල පන්සලට හිස තෙල් ගාන්න යනවටත් වඩා සෙනග ආවේ දුමීගේ සීයගෙන් හිස තෙල් ගාගන්න. ඒ එන හැමෝටම කැවුම් කොකිස් සහ බත බුලතින් සංග්‍රහ කරන්න පාන්තියේ ගුරු නිවසේ හැමෝම සැදී පැහැදී සිටියා....! 1986 අවුරුද්දේ හිස තෙල් ගෑම යෙදී තිබුනේ අප්‍රේල් 16 වෙනිදා. වෙනදා වගේම දුමීගේ සීයා අවුරුදු චාරිත්‍ර වලට අනුව ගුරු නිවැසියන්ගෙන් පටන් අරගෙන පොලිමේ ඇදී ආපු අනිත් හැමෝගේම හිස තෙල් ගෑමේ චාරිත්‍රය හරිම සන්තෝසෙන් ඉෂ්ඨ කලා.....



සීයාට පපුවේ අමාරුව හැදිලා තිබුනේ එදා හිස තෙල් ගාපු දවසෙම මහ රෑ. දුමීගේ තාත්තත්, අම්මත්, බාප්පත් එකතුවෙලා කාර් එකේ දාගෙන සීයව අරගෙන ගිහිල්ල තිබුනේ මතුගම ටවුන් එකේ හිටිය දොස්තර මහත්තයගේ ක්ලිනික් එකට. ඒත් දොස්තර මහත්තයා කියලා තිබුනේ ඉක්මනට ඉස්පිරිතාලෙට ගෙනියන්න කියලා. ඒ යමින් ගමන පානදුර ඉස්පිරිතාලේ පෙනෙන නොපෙනන මානයේ සීයා ඇස් දෙක පියාගෙන තිබුනේ දුමීගේ අම්මගේ ඔඩොක්කුවේ ඔළුව තියාගෙන.....!